Piec akumulacyjny z cegły szamotowej – fotoreportaż z budowy

W naszym naturalnym domu ze słomy i gliny jako dodatkowe źródło ciepła postawiliśmy piec akumulacyjny z cegły szamotowej. Zobaczcie, jak powstawał.

Dlaczego nie piec rakietowy? – piszemy w artykule niejako zapowiadającym ten fotoreportaż. A dzisiaj chcielibyśmy Wam pokazać nasz szamotowy piec i opowiedzieć co nieco o jego budowie.

A dlaczego właśnie piec akumulacyjny z cegły szamotowej?

Każdy, nie tylko naturalny dom, powinien być nie tylko energooszczędny, lecz mieć także zapewnione dobre, efektywne źródło ciepła. Cegła szamotowa jako materiał na taki piec nadaje się znakomicie – to idealna masa termiczna. Akumuluje ciepło, a potem długi czas po nagrzaniu je oddaje.

Aby zapewnić jak najlepsze grzanie, na samo palenisko zakupiliśmy nowe szamotowe cegły i płytki. Cała reszta – przewód kominowy, zewnętrzne ściany pieca, ścianka obok niego oraz komin – zbudowana została z szamotu odzyskanego z innych pieców. Cena nowej cegły to 4–5 zł, używanej – 2 zł.

Przygotowanie miejsca pod palenisko

Piec akumulacyjny z cegły szamotowej waży niemało. Dlatego fundament w miejscu, w którym jest planowany, powinien być szerszy, by udźwignąć ten ciężar. Tam też nie kładziemy izolacji termicznej.

U nas w miejscu pieca, zamiast ocieplenia, na chudziaku wylądowały betonowe bloczki. Ważne, by powierzchnia podstawy była trochę większa niż sam piec.

Zapewnienie dopływu powietrza

Zdecydowaliśmy się na bardziej efektywne palenisko zamknięte. Z tego względu musieliśmy też zadbać o doprowadzenie do niego tlenu, dzięki któremu spalanie może się w ogóle odbywać. Aby nie zasysało nam powietrza z wnętrza domu, pod podłogą, w warstwie ocieplenia doprowadziliśmy płaski kanał wentylacyjny 15 × 7,5 cm.

Jak zakrętami wyłania się z ocieplania, widać na powyższym zdjęciu. Całą drogę, którą musi pokonać powietrze od wejścia do domu, pokazuje kolejny obrazek. Wlot znajduje się pod niezabudowaną tutaj jeszcze ścianką ze słomy.

Wylewka gipsowa pod ogrzewanie

Po przygotowaniu solidnej bazy oraz zapewnieniu źródła tlenu przyszła pora na wylewkę. W całym domu zdecydowaliśmy się na gips, nie na beton, jako na materiał lepiej przekazujący ciepło (co kluczowe przy ogrzewaniu podłogowym), a także lepiej znoszący obciążenia.

Gips już zalał miejsce na piec, ale jeszcze nie wszystkie rurki ogrzewania. Kanał doprowadzający powietrze tkwi mocno w podłożu.

Piec akumulacyjny z cegły szamotowej – budowa

Pierwsze cztery warstwy cegieł to była prościzna. Wtedy też poznaliśmy dokładne wymiary zewnętrzne pieca: 5,5 cegły długości i 3,5 szerokości. Ciemniejsza linia na podłodze wokół cegieł to dylatacja, by gips nie pękał. Wskazuje jednocześnie granicę podstawy z betonowych bloczków.

Kanał doprowadzający powietrze też uwzględniony! Choć jeszcze bez zasuwki. Za chwilę powietrze znajdzie drogę na przód pieca, pod popielnik i główne drzwiczki.

Wyżej wszystko zaczęło kręcić. Gorące powietrze, zanim ucieknie przez komin, musi pokonać sześć zakrętów. Przechodzi między innymi nad duchówką i pod paleniskiem. Trzeba było to dobrze zaplanować. Po lewej widać pierwsze z dwojga drzwiczek rewizyjnych (wycierowych bądź, jak niektórzy mówią, wyciorowych), a tak zupełnie po prawej – kawałek ścianki towarzyszącej piecowi.

Miejsce na drzwiczki, wąski kanał doprowadzający powietrze pod nimi oraz rozwidlenie kanału dymowego na dwa pod paleniskiem – ujęcie z góry.

Próba generalna drzwiczek z szybą i popielnikiem. Widać też już ścianki właściwego paleniska.

Zbliżenie na zamknięte od góry palenisko z cegły szamotowej oraz kanały po prawej i lewej jego stronie.

Przeszklenie jeszcze na chwilę zniknęło, jest za to kratka, przez którą do popielnika spadać będzie popiół. Jeszcze trochę i osiągniemy sufit!

Piec akumulacyjny z cegły szamotowej od tyłu. Wraz z towarzysząca ścianką zamknął nam inny pokój.

Ta ciemna plama u dołu ścianki to zasuwa umożliwiająca zamykanie i otwieranie, gdy zajdzie potrzeba, kanału doprowadzającego powietrze. Zdecydowaliśmy się na takie zamknięcie z tyłu pieca, by nie psuć sobie jego bryły w salonie i przypadkiem nie potykać się o zasuwę. Zdjęcie nie najlepsze, bo ciemno było.

Murowanie komina bezpośrednio nad piecem

Poddasze użytkowe, tędy wyjdzie komin.

Ostatni rzut oka na już zamknięty piec akumulacyjny z cegły szamotowej od góry. Drugie drzwiczki wycierowe czekają jeszcze na zamontowanie. Aby więcej nie obciążać fundamentów, po wyprowadzeniu kanału dymowego na poddasze, pozostałej we wnętrzu przestrzeni nie wymurowaliśmy. Zamiast tego wsypaliśmy tam lżejszy keramzyt, by – podobnie jak szamot – trzymał ciepło.

Ze względów wizualnych zdecydowaliśmy się wymurować z cegły szamotowej również komin, wielki już tylko na 2 × 2 cegły. Do środka trafiła rura ze stali kwasoodpornej. Na zdjęciu widać skośne oparcia dla niej.

Poniżej jeszcze zasłomione poddasze i prawie cały komin, aż po (a właściwie to nawet nad) dach.

Dodatki do pieca i komina

O drzwiczkach wycierowych, zwanych też wyczystkami, już wspomnieliśmy. Przydadzą się za jakiś czas, gdy kanały dymowe trzeba będzie oczyścić.

Tymczasem dużo częściej wykorzystujemy wbudowaną w nasz piec duchówkę, czyli żeliwny piekarnik. Do pieczenia ciast, ze względu na nierównomierną temperaturę raczej się nie nadaje, ale jest idealny do podgrzania potraw, przygotowania zapiekanek, zapieczenia buraków… Ma swój urok.

Kilkadziesiąt centymetrów poniżej duchówki, za doniczkowymi roślinami, dojrzycie jedną z dwóch wyczystek. Druga znalazła się wyżej, po przeciwnej stronie pieca.

Innym ważnym elementem zakupionym podczas budowy pieca była nasada na komin, czyli tzw. strażak. Osłania wnętrze komina przed deszczem, a dzięki temu, że się obraca i dostosowuje do wiatru, pozwala zachować ciąg powietrza.

Zaprawa wyschła, można rozpalać!

Schemat szamotowego pieca

Ponieważ wielokrotnie prosiliście nas o więcej szczegółów dotyczących omawianego tutaj źródła ciepła, stworzyliśmy jeszcze jedną grafikę. Jest dość amatorska i uproszczona, ale może pomóc zrozumieć, jak funkcjonuje nasz akumulacyjny piec.

Na poniższym zdjęciu narysowaliśmy (dość schematycznie) drogę, jaką pokonują spaliny, zanim wydostaną się przez komin.

Liczby oznaczają miejsca, o których chcemy dodać jeszcze kilka słów.

1. Spaliny opływają duchówkę z dwóch stron – kanał tam rozdziel się na dwa, po czym pod duchówką znów łączy w jedno.

2–3. Drzwiczki wycierowe po obu stronach pieca.

4. Oddzielna komora w środku, wyłożona keramzytem.

Ile kosztuje piec akumulacyjny z cegły szamotowej?

Jak to zawsze bywa, wszystko zależy. Pierwszy zdun po wysłuchaniu, o co nam dokładnie chodzi, zaproponował 12 tys. zł, drugi bez zorientowania się na miejscu, co i jak, podczas rozmowy telefonicznej wymienił kwotę wyższą – 15 tys. zł.

Rzemieślnik, którego ostatecznie wybraliśmy (nie jedynie ze względów finansowych), stwierdził początkowo, że weźmie… 4 tys. zł. Ponieważ ostatecznie wymurował nam jeszcze komin aż do dachu, robocizna wyniosła 5 tys. zł. Za szamot, drzwiczki główne i wycierowe, duchówkę, blachę na odizolowanie obudowy pieca od elementów drewnianych, stalowe teowniki, blaszany przewód kominowy do środka, strażaka na komin zapłaciliśmy łącznie ok. 4 tys. zł. Łącznie piec akumulacyjny wraz ze ścianką obok i kominem kosztował nas trochę ponad 9 tys. zł.

Po ponad roku możemy śmiało stwierdzić, że było warto. Na zdjęciu nasz piec akumulacyjny z cegły szamotowej w całej okazałości. Z ostateczną, jasną fugą, choć jeszcze niedoczyszczony. Kotka pokochała go bezgranicznie.

Piec akumulacyjny po trzech sezonach

Po trzech zimach pokusiliśmy się o podsumowanie użytkowania omawianego tutaj źródła ciepła. Jak sprawuje się nasz akumulacyjny piec z szamotu? Jak długo trzyma ciepło i kiedy w ogóle zaczynamy grzać? O tym wszystkim piszemy w tekście, który podlinkowaliśmy w tym akapicie.

Przydatny artykuł? Polub Siedem wierzb – dom ze słomy i gliny na Facebooku. Dzięki temu nie przegapisz następnych wpisów oraz ciekawostek, które publikujemy tylko tam.