Czy da się wykonać prace ziemne (gaz, elektryka, itp.) bez niszczenia korzeni drzew znajdujących się w pobliżu? I dlaczego to w ogóle ważne?

Drzewa są nam bardzo potrzebne. O roli tej wysokiej zieleni w mieście, wzdłuż dróg, a także na wsi wokół wolno stojących domów mówi często prof. SGGW Jacek Borowski. O drzewa trzeba dbać zwłaszcza podczas prac budowlanych. Kluczowa jest ochrona nie tylko pnia czy korony, lecz także korzeni.

Korzenie drzew podczas prac ziemnych wymagają ochrony

Powinno się ograniczać roboty ziemne w pobliżu drzew. Uszkodzenie ich korzeni może skutkować zmniejszeniem stabilności rośliny lub możliwości pobierania wody z gruntu, a w efekcie pogorszeniem stanu drzewa, rozwojem chorób i jego obumarciem. Nie zawsze jednak udaje się uniknąć prac ziemnych.

Na terenach zarządzanych przez miasto zadbanie o korzenie drzew podczas robót ziemnych bywa sporym problemem, jeśli wziąć pod uwagę stan mentalny części pracowników terenów zielonych, chociaż oczywiście jest to do zrobienia. Jednak na naszej własnej działce możemy – i powinniśmy – o drzewa dbać.

System korzeniowy drzewa trochę inny, niż się wydaje

Gdy chcemy podłączyć różne media do domu, najczęściej musimy przekopać się przez pół podwórka. Jeśli działka przed budową wskutek dziwnej mody (dlaczego jest niezrozumiała, piszemy w innym miejscu) nie została całkowicie wyczyszczona z zieleni i pozostały na niej drzewa, można się zdziwić, w jakiej odległości od nich znajdziemy korzenie. Często sięgają 2–3 razy dalej, niż wynosi promień korony, a na terenach suchych nawet 5 razy dalej^[i].

Korzenie drzew ukrywają się też pod powierzchnią ziemi płycej, niż zwykle nam się wydaje – blisko 90% z nich leży zaledwie do 60 cm w głąb^[ii]. Inne omówienia dodają: 99% korzeni znajduje się do metra w dół^[iii]. Oczywiście niektóre drzewa potrafią zakorzenić się głębiej, nawet ponad 10 m, jeśli znajdują tam tlen, wodę i składniki odżywcze, ale dzieje się tak o wiele rzadziej.

Nasze podejście do korzeni w zależności od ich głębokości i ułożenia

Nie chcąc dokładać cierpienia staruszkom wierzbom i uszkadzać ich korzeni, przekopy pod gaz i prąd w obrębie działki – a także korytko pod ścieżkę z drewna – postanowiliśmy wykonać samodzielnie, z poszanowaniem napotkanych przeszkód. Stwierdziliśmy, że będzie to mniejszy wysiłek niż rozmowy z ewentualnymi kopaczami. Po doświadczeniach z wcześniejszymi wykopami na budowie jakoś nie wierzyliśmy, by jakakolwiek firma wykonawcza w naszym pięknym kraju podeszła do tematu ze zrozumieniem.

Przekop pod gaz był najgłębszy, na zdjęciu wykopany tunel wydaje się ogromny. W rzeczywistości liczył około metra głębokości.

Gdy korzenie drzew podczas wykopów pozostają oblepione warstwą ziemi, wystarczy dbać, by ona nie wysychała. Po wykopaniu całego rowu rurę spokojnie przeprowadziliśmy pod korzeniami i z powrotem wszystko zasypaliśmy.

Wykop po przewód elektryczny był płytszy. Poprowadziliśmy go na głębokości 50–60 cm. W jego przypadku jednak poruszaliśmy się dalej od drzew i obkopać trzeba było tylko dwa czy trzy korzenie.

Gdy w trakcie prac korzenie – szczególnie te znajdujące się płycej – zostaną odsłonięte, to nie zostawiajmy ich na długo w tym stanie.

Dobrym pomysłem jest owinięcie ich na czas prac siatką jutową i dbanie o odpowiedni poziom wilgoci.

W przypadku krótkiego fragmentu na przecięciu z drewnianą ścieżką zdecydowaliśmy się zostawić korzeń w siatce jutowej, by podczas kładzenia pieńków nie uszkodzić najmniejszych witek. Wierzba w kolejnym sezonie spokojnie powinna wypuścić w tym miejscu poprzez ażurową siatkę nowe odnogi.

Opłaca się chronić korzenie drzew podczas prac ziemnych

Nie będziemy oszukiwać, że praca jest lekka. Ale jest dosyć prosta, a efekt – ostatecznie i tak zakopany i niewidoczny – satysfakcjonujący. Drzewa trzeba chronić, bo to od nich zależy jakość naszego życia. Tylko tyle i aż tyle. Odrobina wysiłku włożona w pracę w zamian za cień, schronienie dla stworzeń, oczyszczanie powietrza i regulację poziomu wody w gruncie? Myślimy, że warto!

Posłowie. Korzenie drzew z przymrużeniem oka

A obserwowanie rzadko występującej w naturze dzikiej juty jest doświadczeniem doprawdy fascynującym. Poniżej krótka fotorelacja.

Przypisy

[i] How Far Do Large Tree Roots Extend?, Deep Green Permaculture, https://deepgreenpermaculture.com/2019/07/22/how-far-do-large-tree-roots-extend/.

[ii] Martin Dobson, Tree Root System, The Tree Advice Trust, www.trees.org.uk/Trees.org.uk/files/61/6181f2b7-e35d-4075-832f-5e230d16aa9e.pdf.

[iii] Thomas O. Perry, Tree Roots: Facts and Fallacies, „Arnoldia” 1989, t. 49, nr 4, http://arnoldia.arboretum.harvard.edu/pdf/articles/1989-49-4-tree-roots-facts-and-fallacies.pdf.

Ciekawy artykuł? Polub Siedem wierzb na Facebooku lub dołącz do naszego newslettera. Dzięki temu nie przegapisz następnych wartościowych materiałów.